Czym jest giełda? – wszystko, co powinieneś wiedzieć o inwestowaniu w instrumenty giełdowe

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest giełda,

• jakie są rodzaje giełd,

• czym charakteryzuje się Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie,

• jak działa długa i krótka sprzedaż na GPW,

• czym są kontrakty CFD.

Giełda i giełda papierów wartościowych – co to tak naprawdę jest?

Giełda to sesje handlowe realizowane w ustalonym, powszechnie znanym miejscu i czasie. W trakcie sesji dochodzi do umów kupna-sprzedaży, po cenach ogłoszonych w codziennych notowaniach.

Każdy parkiet giełdowy podlega regulaminowi, który obowiązuje wszystkich uczestników: sprzedających oraz kupujących akcje na giełdzie. Regulamin dotyczy zarówno indywidualnych inwestorów, jak i maklerów giełdowych, którzy realizują transakcje na rachunek swoich klientów.

Regulamin zapewnia m.in.:

• powszechny i równy dostęp do informacji (w tym cen),
• bezpieczeństwo transakcji,
• szybki i bezawaryjny system informatyczny
• przejrzystość rynku, spółek i transakcji.

Giełda funkcjonująca poprawnie powinna organizować regularne sesje oraz dbać, by transakcje giełdowe miały odpowiedni wolumen. Wszystko po to, aby zapewnić płynność funkcjonowania i możliwość inwestowania w instrumenty giełdowe.

Rodzaje giełd – jakie instrumenty giełdowe są dostępne na parkietach?

Giełdy można podzielić pod kątem typu dóbr oraz rodzaju transakcji. Wszystko zależy od tego, jakie zlecenia giełdowe są realizowane przez jej uczestników.

Giełdy możemy podzielić na trzy kluczowe kategorie:

• giełdy towarowe – na których przedmiotem obrotu są towary, surowce, np. kawa, ropa naftowa, cukrem, bawełną (np. Sugar Exchange, New York Cotton Exchange), 
• giełdy pieniężne – do których jest zaliczana giełda papierów wartościowych. Na tego typu giełdach obraca się instrumentami finansowymi (akcjami, kontraktami terminowymi),
• giełdy usług – na których przedmiotem obrotu są usługi m.in. ubezpieczeniowe czy transportowe.

Giełdy można także podzielić ze względu na rodzaj zawieranych transakcji. W takiej sytuacji wyróżniamy:

• giełdy transakcji kasowych – są na nich dokonywane transakcje takimi instrumentami finansowymi, jak np. akcje, obligacje, certyfikaty inwestycyjne,
• giełdy transakcji terminowych – odbywają się na nich transakcje za pomocą instrumentów finansowych takich, jak np. kontrakty futures i opcje.

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie – jak działa?

GPW w Warszawie rozpoczęła swoją działalność w okresie międzywojennym, jednak II wojna światowa skutecznie przerwała jej funkcjonowanie. Dopiero w 1991 roku, 12 kwietnia, ponownie podpisano akt założycielski GPW, a 16 kwietnia odbyła się pierwsza sesja giełdowa, na której notowano akcje pięciu spółek.

Pierwsze sesje GPW organizowano raz w tygodniu, a notowania – kursy akcji – były ustalane przez pracowników giełdy na podstawie zleceń, które otrzymywali na zwykłych kartkach. W 1992 roku rozpoczęto organizację dwóch sesji, a rok później – trzech. Lata 1994–1999 to dynamiczny rozwój giełdy w Warszawie. W tym okresie wprowadzono indeks największych spółek – WIG20. Po roku 2000 nastąpił duży postęp w zakresie informatyzacji notowań i informacji o instrumentach giełdowych.

Dzisiaj GPW to największa giełda krajowa w Europie Środkowo-Wschodniej oraz jedna z najszybciej rozwijających się giełd wśród europejskich rynków regulowanych i alternatywnych, regulowanych przez giełdy.

Instrumenty notowane na GPW w Warszawie to między innymi akcje giełdowe, obligacje, kontrakty terminowe (instrumenty pochodne), tytuły uczestnictwa funduszy ETF-y. 

Instrumenty giełdowe a długa i krótka sprzedaż

Na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie można kupić instrumenty giełdowe w postaci walorów danej spółki licząc, że w przyszłości kondycja firmy się poprawi, a wycena jej akcji pójdzie w górę. Taki rodzaj transakcji odzwierciedla przyzwyczajenie wielu traderów, głównie tych, którzy z inwestycjami są związani od dawna. Możliwość zawierania pozycji tylko w jedną stronę (na wzrosty) jest jednak pewnym ograniczeniem. Co w przypadku gdy na giełdzie panuje szeroki niedźwiedzi sentyment?

Sprawdź jak grać na giełdzie!

Rynek bessy również może być interesujący. W tym przypadku warto postawić na krótką sprzedaż. Jest to transakcja, w której dokonuje się sprzedaży (papierów wartościowych, kontraktu terminowego), mimo braku danego waloru na rachunku maklerskim w momencie dokonania sprzedaży. Fakt, że można sprzedać akcje, których nie posiadamy w portfelu, może wymykać się logice. Założeniem tej transakcji jest jednak odwrócenie procesu kupna. Celem jest sprzedaż instrumentu giełdowego (akcji) po wyższej cenie i odkupienie go niższej. Zyskiem będzie różnica między tymi dwoma poziomami cenowymi.

CFD – rozsądna alternatywa dla giełdowiczów

CFD, czyli kontrakt na różnice kursowe (z ang. Contract for difference), to nic innego jak instrument pochodny. Jego konstrukcja jest zbliżona do kontraktu terminowego znanego z giełdy. Jedną z różnic jest to, że kontrakty CFD nie posiadają daty wygaśnięcia. 

CFD są w pewnym sensie brakującym elementem giełdy, także warszawskiej. Kontrakty na różnice kursowe to instrumenty pochodne oparte na akcjach spółek publicznych, światowych indeksach oraz towarach.  W stosunku do tradycyjnego obrotu akcjami na rynku kasowym posiadają wiele zalet, co czyni je dobrym instrumentem do zarabiana na krótko- i średnioterminowych ruchach cen. W ofercie biur maklerskich od jakiegoś czasu istnieje już bogata oferta kontraktów CFD. Prosta budowa, możliwość zarabiania na spadkach i wzrostach oraz wykorzystywanie dźwigni finansowej to tylko niektóre zalety CFD.

CFD odwzorowują cenę danego waloru. Ich benchmarkiem mogą być instrumenty giełdowe, takie jak: akcje, towary, indeksy, obligacje. Dom maklerski, mający je w swojej ofercie, daje klientowi możliwość wyjścia na rynki zagraniczne. Wszystko w obrębie jednego rachunku, na intuicyjnej platformie transakcyjnej.

Dowiedz się jak inwestować w akcje i indeksy giełdowe za pomocą CFD.