Czym jest giełda?
O giełdzie słyszał zapewne każdy. Dzienniki codziennie donoszą o wzrostach i spadkach wartości akcji oraz spekulują o cenach, opierając się na informacjach gospodarczych i finansowych. Czym zatem jest giełda i jak funkcjonuje?
1. Giełda to sesje handlowe realizowane w ustalonym, powszechnie znanym miejscu i czasie. W trakcie sesji dochodzi do umów kupna-sprzedaży, po cenach ogłoszonych w codziennych notowaniach.
3. Regulamin zapewnia m.in. powszechny i równy dostęp do informacji (w tym cen), bezpieczeństwo transakcji, szybki i bezawaryjny system informatyczny oraz przejrzystość rynku, spółek i transakcji.
2. Każda giełda podlega regulaminowi, który obowiązuje wszystkich uczestników: sprzedających oraz kupujących, indywidualnych inwestorów oraz maklerów giełdowych, którzy realizują transakcje na rachunek swoich klientów.
4. Giełda funkcjonująca poprawnie powinna organizować regularne sesje oraz dbać o odpowiedni wolumen transakcji, by zapewnić płynność funkcjonowania.
Giełdy można podzielić pod kątem typu dóbr oraz rodzaju transakcji.
Typy dóbr:
- giełdy towarowe (np. handel cukrem na Sugar Exchange w Tokio czy bawełną na New York Cotton Exchange)
- instrumentów pieniężnych (waluty)
- usług (np. transportowe, ubezpieczeniowe)
- papierów wartościowych (dobra mieszane, np. towarowo-pieniężne)
Rodzaj transakcji:
- giełdy fizyczne – handel dobrami, których dostawa następuje w najbliższym, ustalonym przez regulamin terminie
- terminowe – dostawa następuje w określonym terminie w przyszłości
- instrumentów pochodnych – przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe, których cena jest odzwierciedleniem ceny aktywa podstawowego
GPW w Warszawie rozpoczęła swoją działalność w okresie międzywojennym, jednak II wojna światowa skutecznie przerwała jej funkcjonowanie. Dopiero w 1991 roku, 12 kwietnia, ponownie podpisano akt założycielski GPW, a 16 kwietnia odbyła się pierwsza sesja giełdowa, na której notowano akcje 5 spółek.
Dzisiaj GPW to największa giełda krajowa w Europie Środkowo-Wschodniej oraz jedna z najszybciej rozwijających się giełd wśród europejskich rynków regulowanych i alternatywnych, regulowanych przez giełdy.
GPW w Warszawie umożliwia handel akcjami, indeksami giełdowymi, ETF-ami, instrumentami pochodnymi, obligacjami, i innymi.